Քաղցկեղից տառապողների և մահացության գործակիցը ՀՀ-ում բավականին բարձր է. Գագիկ Համբարձումյան
Med.tert.am-ը Վիրաբուժական ուռուցքաբանության հայկական միության նախագահ Գագիկ Համբարձումյանի հետ զրուցել է ՀՀ-ում քաղցկեղի տարածվածության մասին: Բժշկի խոսքով՝ քաղցկեղով հիվանդների մասով ՀՀ գործակիցները բավականին բարձր են, համեմատաբար բարձր է նաև մահացությունների թիվը: Սակայն Համբարձումյանը նկատեց, որ ՀՀ-ում մահացությունների թիվը հաշվելիս հաշվառվում են նաև արտերկրում բուժում ստացածները, այսինքն` ամբողջ աշխարհում ՀՀ քաղաքացիները: Վերջինս նկատեց, որ ՀՀ-ում 60-65 տոկոսը բժշկին է դիմում քաղցկեղի 3-րդ, 4-րդ փուլում, ինչը դժվարացնում է բժշկի գործը: Նրա կարծիքով՝ իրազեկման հետ կապված խնդիրներ կան, մարդիկ ավելի վաղ պետք է դիմեն բժշկին:
- Պարո՛ն Համբարձումյան, տեսակետ կա, որ ՀՀ-ն քաղցկեղի տեսակների մեծ մասի ցուցանիշներով առաջատար է: Իրականում ի՞նչ պատկեր ունենք, նախորդ տարիների համեմատ ավելացե՞լ, թե՞ նվազել դեպքերը:
- Այս տարվա ցուցանիշներն էլ կան, սակայն դեռևս վերջնական չեն, տարին չի ավարտվել, դրա համար համեմատություն անենք 2007 թվականից սկսած: 2007-ին քաղցկեղից տառապել է 7294 մարդ, իսկ այս 10 տարվա ընթացում 8376 նոր առանցքային դեպք է հայտնաբերվել, որը դինամիկայում ավելացել է 1082 հիվանդով: Այսինքն՝ 14.8 տոկոսով ավելացում ունենք: Հիվանդությունից տառապողների թվի աճ ՀՀ-ում գրանցվել է:
- Իսկ մահացության դեպքերի առումով ի՞նչ պատկեր ունենք:
- 2007 թվականին եղել է քաղցկեղի հետևանքով մահացության 5317 դեպք, իսկ 10 տարվա ընթացքում հասել է 5694-ի: Դինամիկայում ուռուցքային մահացությունների թիվն ավելացել է 377 դեպքով, այսինքն` 10 տարվա կտրվածքով աճել է 7.5 տոկոսով: Բարձիթողության՝ հիվանդությունը 3-րդ և 4-րդ փուլերում հայտնաբերելու, ուշ դիմելու դեպքերը նույնպես ավելացել են: 2007-ին եղել է բարձիթողության 3525 դեպք, 10 տարվա ընթացում դարձել է 3730, իսկ 2017-ին դինամիկան կրկին բարձրացել է 205-ով:
- Համեմատած այլ երկրների հետ՝ ՀՀ-ում քաղցկեղի մահացությունների թիվը բա՞րձր է:
- Մեր գործակիցները բավականին բարձր են, համեմատաբար բարձր է նաև մահացությունների թիվը: Սակայն մենք չեն կարող համեմատվել առաջատար եվրոպական երկրների հետ, որովհետև նրանց մոտ մահացությունների թիվը մի փոքր ցածր է: Մենք մեր ցուցանիշներով առաջատարների մեջ ենք, պետք է ընդունենք առկա խնդիրը և լուծումներ մտածենք: Սակայն պետք է ասեմ, որ շատ բան բժիշկների մասնագիտական որակներին չի վերաբերում, քանի որ բարձիթողի վիճակ է. մարդիկ շատ ուշ են դիմում բժշկի, իսկ այդ ժամանակ հրաշքներ գործելն է անգամ դժվար:
- Ի՞նչն է պատճառը, որ մեզ մոտ մահացությունները շատ են, խնդիրը տեխնիկական հագեցվածությո՞ւնն է: Չէ՞ որ մարդիկ քաղցկեղի բուժումը նախընտրում են իրականացնել արտերկրում:
- Պետք է նշեմ, որ արտերկրում բուժում ստացողների 5-10 տոկոսն է լավ արդյունք ստանում, շատերը նույն ցուցանիշներով հետ են գալիս: Արտերկրում բուժում ստացածների մահացություններն էլ են մեր վրա գրանցվում: Մենք գրանցում ենք նաև այն մարդկանց մահերը, որոնք մեզ մոտ չեն բուժվել, բայց եղել են ՀՀ քաղաքացիներ: Տեխնիկական հագեցվածության մեջ այդքան շատ տարբերություն չկա, թեպետ կան երկրներ, որոնք ունեն նորագույն տեխնիկական մոտեցումները: Բայց հիմնական բուժումն իրականացնում է ոչ թե տեխնիկան, այլ բժիշկը, իսկ վիրահատական մեթոդները բոլոր տեղերում նույն ձևով են արվում: Այլ հարց է, որ այլ երկրներում մարդիկ բժշկին են դիմում քաղցկեղի ավելի վաղ փուլում, իսկ մեզ մոտ 60-65 տոկոս դեպքերում, բժշկի են դիմում 3-4-րդ փուլում: Մեր գիտակցության մեջ չի մտնում, որ ուռուցքին վերաբերվենք որպես քրոնիկ հիվանդության, որից պետք չէ փախչել, այլ պետք է ժամանակին դիմել բժշկին: Իրազեկման հետ կապված՝ ազգաբնակչության հետ աշխատանք պիտի տարվի, որ մարդիկ հանգիստ դիմեն բժշկին: Մեծ է նաև մամուլի դերը, քանի որ բավականին դրական առաջընթաց է լինում, սակայն լուսաբանվում է միայն բացասականը: ՀՀ-ում մենք շատ լավ արդյունքներ ունենք քաղցկեղի բուժման հետ կապված: Համալիր աշխատանք է պետք այս վիճակագրությունը փոխելու համար, բայց առաջնային է, որ մարդիկ վաղ շրջանում դիմեն, իսկ բժիշկները միշտ խորացնում են իրենց հմտությունները:
- Հիվանդանոցների մատուցած ծառայություններն ինչպիսի՞ն են, որովհետև պայմաններից դժգոհություն կա: Ի՞նչ մակարդակի վրա է հետվիրահատական բուժումը:
- Աշխատանքներ տարվում են, բայց կարևորը բժշկի մոտեցումն է: Երբ հիվանդը նորմալ բուժում է ստանում, արդյունք է տեսնում, ապա հիվանդանոցային պայմաններն իր համար երկրորդական են դառնում: Հետվիրահատական շրջանի համար ասեմ, որ խնամքը շատ հաճախ, բացի բուժքույրներից, վստահում ենք նաև հիվանդի հարազատներին: Մենք ինչով կարողանում ենք բարելավում ենք պայմանները, սակայն դա զուտ հոգեբանական խնդիր է, մարդու վիճակի վրա ազդեցություն չի թողնում: Հետվիրահատական շրջանը մարդիկ պատշաճ անցնում են:
- Կարո՞ղ ենք հստակ արձանագրել, որ քաղցկեղով հիվանդ մարդը կարող է չգնալ արտերկիր, քանի որ նույն բուժումը կարող է ստանալ ՀՀ-ում:
- Այո՛, կարող է ստանալ ՀՀ-ում, քանի որ վիրահատական տեսակետից կարող եմ ասել, որ թե՛ ՀՀ-ում, թե՛ արտերկրում մոտեցումները նույնն են: Քիմիաթերապիայի հետ կապված ասեմ, որ այլ դաշտ է, քանի որ վճարման տեսակետից մեզ մոտ պետության մասնակցությունն այդքան մեծ չէ: Արտերկրում տարբեր ձևերով պետությունը մասնակցում է՝ ապահովագրական, համավճարի և այլն: Այնտեղ ավելի մատչելի է: Խնդիրներ ունենք արյան քաղցկեղի հետ կապված, քանի որ այս ոլորտը պետք է զարգանա:
Տեսանյութեր
Ալերգիայից խեղդվող կինն արդեն շտապ օգնության ենթակա պացիենտ է․ Ավանեսյան
«Միր» հեռուստաընկերության պատրաստած ռեպորտաժը Երևանում սեպտեմբերի 3-ին ծնված քառյակի մասին
Ինչպես ձուկը մաքրել առանց փորը բացելու
Ինչպես ստանալ պատկերներ սուրճի վրա
Նոր նյութ, որը կարող է լուծել կնճիռների և մաշկի մի շարք հիվանդությունների հետ կապված խնդիրներ
Գերմանացի մասնագետերին հիացրել է հայ զինվորների տոկունությունը, չնայած ստացած ծանր վնասվածքներին` նորից ժպտալու կարողությունը
Ուսուցողական ֆիլմ հղիության նախապատրաստվողների, հղիների և մայրերի համար
Մսամթերքի ոչ պատշաճ մշակումը և պատրաստումը կարող է հանգեցնել սննդային թունավորման։ Հետևե՛ք սննդի պատրաստման անվտանգության կանոններին
Արյան ծառայության ստորաբաժանումները համալրված են բավարար արյան բաղադրամասերով
Տեսեք, թե ինչ են հայտնաբերել մարդու ականջի խեցիում
Մանկաբուժը ներկայացնում է, թե ինչպես կարելի է հանգստացնել լացող երեխային
Գիտնականները ցողունային բջիջներից ստեղծել են ֆունկցիոնալ սրտամկան
Կիսվիր տեսանյութը ընկերներիդ հետ, որպեսզի տեսնեն ծխողի և չծխողի թոքերի տարբերությունը
Ինչպես է հղիությունը փոխում կառուցվածքը
Ինչպես է նորածնի բերանը ձևավորված՝ կերակրողին օգնելու համար
Ծննդաբերության 3 փուլերը տեսանյութով
Աչքի եղջերաթաղանթի փոխպատվաստում. Տեսանյութ Գերմանիայի Բժշկական Ասոցիացիայի արխիվից
Այս սարքը կարող է կենդանացնել մահացած սիրտը
2D, 3D և 4D ուլտրաձայնային հետազոտությունների տարբերությունները տեսանյութով
Մի քանի հիանալի պահեր, երբ տեխնոլոգիան կյանքեր է փոխում
Կյանքը հիասքանչ է. հղիության 9 ամիսները մեկ տեսանյութում
Տեսանյութ, որը կստիպի ձեզ թողնել ծխելը
Լավագույն կենսական բիոնիկ ձեռքը
Համաշխարհային Առողջապահության կազմակերպության նիստիը սկսել է պար-նախավարժանքով
Բժշկական Համալսարանի ուսանողները վերջին քննությունից հետո (զվարճալի տեսանյութ)
15 րոպեում ազատվեք աչքերի տակ գոյացած պարկերից
Տամիֆլուն անվճար տրամադրվել է բոլոր բուժհաստատություններին.Արմեն Մուրադյան
Առողջապահության նախարարը պատասխանեց լրագրողների հարցերին
Ինչպե՞ս պաշտպանվել գրիպից. սոցիալական տեսահոլովակ
4D ուլտրաձայնային հետազոտության արդյունքում արված տեսանյութը ցույց է տալիս՝ ինչպես է «պարում» դեռևս չծնված երեխան
ԳՐԻՊ: Վիրուսային ծագման վարակիչ հիվանդություն, որով հիվանդանում են բոլոր տարիքի մարդիկ
Անոթների միջից խոլեստիրինի մնացորդները հեռացնող սարք (տեսանյութ)
Ծանրալսող երեխայի արձագանքը՝ առաջին անգամ ձայներ լսելիս
Արմեն Մուրադյանի 2015թ. ամփոփիչ ասուլիսը
Մեր երկրում առողջապահական նոր մշակույթ է ձևավորվել. Արմեն Մուրադյան
Հայաստանում ամեն տարի 1400 աղջիկ չի ծնվում
Գիտնականները տեսանկարահանել են սաղմի զարգացման առաջին օրերին
Ներկայացվեց Առողջապահական համակարգի 2016-2021 թվականների զարգացման հայեցակարգը
ՇՏԱՊ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ 16.12.2015 Պետական պատվեր առողջապահության ոլորտում
«Կոչումով բժիշկ»
- 15:56 • 14.03.24 Ալերգիայից խեղդվող կինն արդեն շտապ օգնության ենթակա պացիենտ է․ Ավանեսյան
- 21:10 • 07.09.16 «Միր» հեռուստաընկերության պատրաստած ռեպորտաժը Երևանում սեպտեմբերի 3-ին ծնված քառյակի մասին
- 22:18 • 13.05.16 Ինչպես ձուկը մաքրել առանց փորը բացելու
- 22:29 • 11.05.16 Ինչպես ստանալ պատկերներ սուրճի վրա
- 14:59 • 10.05.16 Նոր նյութ, որը կարող է լուծել կնճիռների և մաշկի մի շարք հիվանդությունների հետ կապված խնդիրներ
- 19:44 • 05.05.16 Գերմանացի մասնագետերին հիացրել է հայ զինվորների տոկունությունը, չնայած ստացած ծանր վնասվածքներին` նորից ժպտալու կարողությունը
- 11:46 • 05.05.16 Ուսուցողական ֆիլմ հղիության նախապատրաստվողների, հղիների և մայրերի համար
- 13:09 • 09.04.16 Մսամթերքի ոչ պատշաճ մշակումը և պատրաստումը կարող է հանգեցնել սննդային թունավորման։ Հետևե՛ք սննդի պատրաստման անվտանգության կանոններին
- 17:18 • 04.04.16 Արյան ծառայության ստորաբաժանումները համալրված են բավարար արյան բաղադրամասերով
- 22:32 • 26.03.16 Տեսեք, թե ինչ են հայտնաբերել մարդու ականջի խեցիում
- 13:34 • 24.03.16 Մանկաբուժը ներկայացնում է, թե ինչպես կարելի է հանգստացնել լացող երեխային
- 19:56 • 23.03.16 Գիտնականները ցողունային բջիջներից ստեղծել են ֆունկցիոնալ սրտամկան
- 21:10 • 09.03.16 Կիսվիր տեսանյութը ընկերներիդ հետ, որպեսզի տեսնեն ծխողի և չծխողի թոքերի տարբերությունը
- 12:00 • 06.03.16 Ինչպես է հղիությունը փոխում կառուցվածքը
- 11:49 • 05.03.16 Ինչպես է նորածնի բերանը ձևավորված՝ կերակրողին օգնելու համար
- 16:20 • 01.03.16 Ծննդաբերության 3 փուլերը տեսանյութով
- 17:19 • 24.02.16 Աչքի եղջերաթաղանթի փոխպատվաստում. Տեսանյութ Գերմանիայի Բժշկական Ասոցիացիայի արխիվից
- 22:09 • 22.02.16 Այս սարքը կարող է կենդանացնել մահացած սիրտը
- 19:59 • 22.02.16 2D, 3D և 4D ուլտրաձայնային հետազոտությունների տարբերությունները տեսանյութով
- 16:39 • 21.02.16 Մի քանի հիանալի պահեր, երբ տեխնոլոգիան կյանքեր է փոխում
- 14:17 • 21.02.16 Կյանքը հիասքանչ է. հղիության 9 ամիսները մեկ տեսանյութում
- 15:14 • 20.02.16 Տեսանյութ, որը կստիպի ձեզ թողնել ծխելը
- 14:30 • 20.02.16 Լավագույն կենսական բիոնիկ ձեռքը
- 12:14 • 20.02.16 Համաշխարհային Առողջապահության կազմակերպության նիստիը սկսել է պար-նախավարժանքով
- 20:40 • 19.02.16 Բժշկական Համալսարանի ուսանողները վերջին քննությունից հետո (զվարճալի տեսանյութ)
- 22:25 • 13.02.16 15 րոպեում ազատվեք աչքերի տակ գոյացած պարկերից
- 15:08 • 15.01.16 Տամիֆլուն անվճար տրամադրվել է բոլոր բուժհաստատություններին.Արմեն Մուրադյան
- 19:34 • 14.01.16 Առողջապահության նախարարը պատասխանեց լրագրողների հարցերին
- 17:33 • 13.01.16 Ինչպե՞ս պաշտպանվել գրիպից. սոցիալական տեսահոլովակ
- 16:29 • 09.01.16 4D ուլտրաձայնային հետազոտության արդյունքում արված տեսանյութը ցույց է տալիս՝ ինչպես է «պարում» դեռևս չծնված երեխան
- 12:32 • 30.12.15 ԳՐԻՊ: Վիրուսային ծագման վարակիչ հիվանդություն, որով հիվանդանում են բոլոր տարիքի մարդիկ
- 10:16 • 29.12.15 Անոթների միջից խոլեստիրինի մնացորդները հեռացնող սարք (տեսանյութ)
- 17:14 • 28.12.15 Ծանրալսող երեխայի արձագանքը՝ առաջին անգամ ձայներ լսելիս
- 14:58 • 28.12.15 Արմեն Մուրադյանի 2015թ. ամփոփիչ ասուլիսը
- 13:25 • 26.12.15 Մեր երկրում առողջապահական նոր մշակույթ է ձևավորվել. Արմեն Մուրադյան
- 17:07 • 22.12.15 Հայաստանում ամեն տարի 1400 աղջիկ չի ծնվում
- 20:39 • 21.12.15 Գիտնականները տեսանկարահանել են սաղմի զարգացման առաջին օրերին
- 17:19 • 21.12.15 Ներկայացվեց Առողջապահական համակարգի 2016-2021 թվականների զարգացման հայեցակարգը
- 13:36 • 18.12.15 ՇՏԱՊ ՕԳՆՈՒԹՅՈՒՆ 16.12.2015 Պետական պատվեր առողջապահության ոլորտում
- 11:47 • 15.12.15 «Կոչումով բժիշկ»
Ամենից շատ կարդացված նյութեր Այսօր Երեկ Շաբաթվա
-
Հիվանդություններ 12:41 • 28/03 Որ դեպքերում հերպեսը կարող է կյանքի համար վտանգավոր լինել Հերպեսի վիրուսները բավական տարածված են մարդկանց շրջանում, սակայն ամենատարածվածներն են առաջին և երկրորդ տիպի հասարակ հերպեսի վիրուսները (ՀՀՎ-1 և ՀՀՎ-2), որոնցով կարելի է վարակվել տեսանելի ախտանշաններ ունեցող հիվանդի հետ սերտ շփման դեպքում։
-
Հիվանդություններ 14:51 • 27/03 Որոնք են երիկամների քաղցկեղի մասին հուշող ախտանշաններն ու հիվանդության զարգացմանը նպաստող գործոնները Ինչպես ընդգծել է մասնագետը, հիվանդության զարգացման հետ մեկտեղ հիվանդի մոտ նկատվում է քաշի անբացատրելի կորուստ, ինչպես նաև քրոնիկ հոգնածություն, առատ քրտնարտադրություն ու տենդ։
-
Նորություններ 12:49 • 26/03 Արտասովոր ախտանշան, որը կարող է վկայել օրգանիզմում վիտամին D-ի պակասի մասին Բացի այդ, այս սննդային բաղադրիչի անբավարարության մասին վկայող այլ ախտանշանների թվին են դասվում գլխի, մկանների, ոսկորների և հոդերի հատվածի ցավը, ինչպես նաև ձեռքերում և ոտքերում ծակծկոցի զգացողությունը։
-
Նորություններ 14:51 • 22/03 Շուրջ 900 դեղամիջոց չի ներառվելու էլեկտրոնային դեղատոմսերով բաց թողնվող դեղերի ցանկում Հայաստանում մարտի 1-ից հակաբիոտիկների նշանակումը իրականացվում է էլեկտրոնային դեղատոմսով: Համաձայ նոր կարգի՝ դեղատները պետք է համապատասխան դեղորայքը տրամադրեն միայն էլեկտրոնային դեղատոմսի առկայության դեպքում:
-
Հիվանդություններ 14:25 • 25/03 Որ դեպքերում է մեջքի ցավը հուշում շտապ բուժզննում անցնելու անհրաժեշտության մասին Եթե ցավն ուղեկցվում է բարձր ջերմությամբ, տեղակայված է մի հատվածում ու չի մեղմվում, ի հատ է գալիս քնած ժամանակ, չի մեղմվում պառկած դիրք ընդունելիս, ուղեկցվում է թմրածությամբ, մկանների լարվածությամբ կամ վերջույթների թուլության զգացողությամբ, ապա հարկավոր է անհապաղ դիմել մասնագետի։
-
Հիվանդություններ 12:41 • 28/03 Որ դեպքերում հերպեսը կարող է կյանքի համար վտանգավոր լինել Հերպեսի վիրուսները բավական տարածված են մարդկանց շրջանում, սակայն ամենատարածվածներն են առաջին և երկրորդ տիպի հասարակ հերպեսի վիրուսները (ՀՀՎ-1 և ՀՀՎ-2), որոնցով կարելի է վարակվել տեսանելի ախտանշաններ ունեցող հիվանդի հետ սերտ շփման դեպքում։
-
Հետազոտություն 14:29 • 26/03 Քաշի տատանումները կարող են վտանգավոր հետևանքների հանգեցնել․ հետազոտություն Հետազոտության ընթացքում գիտնականները վերլուծել են Million Veteran Program խմբից 92,363 մարդու առողջական վիճակի մասին տվյալները և ևս 65,047 մարդու տվյալները, որոնք տրամադրել էր Մեծ Բրիտանիայի կենսաբանկը:
-
Հիվանդություններ 14:51 • 27/03 Որոնք են երիկամների քաղցկեղի մասին հուշող ախտանշաններն ու հիվանդության զարգացմանը նպաստող գործոնները Ինչպես ընդգծել է մասնագետը, հիվանդության զարգացման հետ մեկտեղ հիվանդի մոտ նկատվում է քաշի անբացատրելի կորուստ, ինչպես նաև քրոնիկ հոգնածություն, առատ քրտնարտադրություն ու տենդ։
Մանկան խնամք
-
14:44 • 14.06.23 Ինչպիսին պետք է լինի երեխայի սննդակարգը փորկապության դեպքում
Գեղեցկություն
-
11:59 • 06.09.23 Ինչով կարող է պայմանավորված լինել աշնանային մազաթափությունը
-
09:15 • 31.05.23 Մասնագետը նշել է՝ ինչը կարող է դառնալ մաշկի չորության պատճառ